باقی ماندن معاذ الخطیب در مقام رهبری اپوزیسیون سوریه از زمان تعیین غسان هیتو به عنوان نخست‌وزیر دولت موقت، یک مانع بزرگ بر دوش اپوزیسیون بود و خود الخطیب اراده کرد تا قبل از آنکه به حاشیه رانده شود، کناره‌گیری کند. به نظر می‌رسد که الخطیب پیش از هرگونه مذاکره و مشورتی تصمیم خود در استعفا را علنی کرده و سیلی محکمی به گوش اپوزیسیون سوریه زد تا بدین ترتیب در برکه‌ای سنگ بیاندازد که خود از آن نوشیده بود.

“اگر شما ‌به میدان فعالیت نیائید، خودم جریان چپ را راه می‌اندازم.” این جمله را به روایت خبرگزاری اصولگرای تسنیم، دو دهه و اندی پیش، هنگامی که آیت الله خامنه ای بر کرسی رهبری نشست، خطاب به علمای حاضر در مجمع روحانیون مبارز گفت که روی خوشی به ولایت وی نشان نمی دادند. این رویه یعنی تمایل به جریان سازی سیاسی اما تنها بدان تهدید منحصر نبود و نشد و در دو وجه سلبی و ایجابی، می توان نمونه های مهمی را در دو دهه گذشته رصد کرد.

از نخستین روزهای شروع انقلاب سوریه تاکنون، نظام این کشور از سخن گفتن از گفتگو و دعوت به آن باز نایستاده است. با این حال آنچه که برای خیلی‌ها روشن نیست اینکه منظور نظام سوریه از گفتگو، نوعی مذاکره عادی و متعارف از نظر شکل و مضمون نیست. نظام سوریه به شکل رسمی از گفتگو با اپوزیسیون امتناع می‌کند و خواستار گفتگو با جریان‌هایی است که خود آنها را به عنوان اپوزیسیون قبول دارد و باقی را گروه‌های مخالف غیر ملی می‌داند. نظام بشار اسد همچنین مایل است چارچوب گفتگو را خود تعیین کرده و موضوعاتی را در آن بگنجاند که خود می‌خواهد.

سوالی که برای بسیاری از جمله غربی‌ها ایجاد می‌شود این است که نظام ایران در حمایت از بشار اسد و حکومتش تا کجا پیش خواهد رفت؟ بسیاری معتقدند که حمایت نظام ایران از بشار اسد یک اقدام استراتژیک نیست؛ چرا که اگر این طور بود، ایران باید در مرحله‌ای سرانجام به حمایت از مردم سوریه می‌پرداخت چرا که حکومت‌ها رفتنی هستند و این مردم هستند که باقی می‌مانند. حمایت ایران از حکومت سوریه در واقع بر پایه‌های ایدئولوژیک و دیدگاه دینی نظام ولایت فقیه استوار است و اصولا نظام‌های ایدئولوژیک واکنش‌های خطرناکی دارند.

مساله نظامي به هيچ عنوان مطرح نيست و اساسا احتياجي به آن وجود ندارد. شرايطش هم به وجود نخواهد آمد،. ما تنها نقشي كه مي توانيم بازي كنيم آن است كه اگر يك خلا سياسي به وجود آمد يك هماهنگ كننده براي نيروهاي مخالف در داخل كشور باشيم. من به اين موضوع اعتقاد ندارم كه اپوزيسیون در خارج از كشور بايد پيرو حركت داخل باشد، براي اينكه ما به عنوان ايراني ها در خارج از كشور حق داريم كه اظهار نظر كنيم و براي آينده كشورمان نظر داشته باشيم.

هنگامی که انقلاب سوریه در ماه مارس سال 2011 شروع شد در واقع بهار عربی که از تونس و با خودسوزی محمد بوعزیزی آغاز شده بود و به مصر رسیده بود، ادامه یافت. این بهار موفق شد ظرف مدت کوتاهی، دو نظام پلیسی ـ امنیتی را واژگون کند. به محض اینکه حسنی مبارک کناره‌گیری خود از قدرت را اعلام کرد، بهار عربی به کشورهای دیگر و در راس آنها سوریه رسید. با این حال وضعیت در سوریه با دیگر کشورهای عربی تفاوت داشت.

با فاصله یک هفته، دو نشست از دو طیف اپوزیسیون ایران در دو شهر بروکسل و گوتنبرگ برگزار شد.

میهمان سومین شماره از گفت‌وگوهای مجله تصویری «دیدگاه» آزاده کیان، دکترای جامعه‌شناسی و استاد و مدیر مرکز تحقیقات جنسیتی دانشگاه پاریسِ هفتم در فرانسه است. بخش نخست گفت‌وگوی ما با مرور آن چه که در ایران به نام فمینیسم شناخته شده و تعریف جغرافیایی فمینیسم در جامعه آغاز می‌شود.

سفر صالحی به عراق

آنان که در عمر خود حداقل یک بار طعم مهاجرت را چشیده باشند، پیامد این تصمیم بزرگ را مثل یک زایمان توصیف می‌کنند که رنجش برای نسل مهاجر است و نتایج متاخرش برای مولود. اگر این وصف مهاجرت را فرض قرار داده و مهاجر را جستجوگری بدانیم که پا در راهی می‌گذارد که همه نتایج به عمرش کفاف نخواهد داد، با پدیده پناهندگی چگونه باید برخورد کرد؟