تجربه به ما نشان می دهد که اصلاح طلبی و محافظه کاری با یکدیگر قابل جمع نیستند و ناگزیر یکی از این دو رقیب بر دیگری چیره خواهد شد. اکنون دولت روحانی فرصت برابری برای هر دو رقیب است تا بار دیگر خود را محک بزنند. از این رو می توان پیش بینی کرد که دولت روحانی یک دولت پایدار نخواهد بود و دیر یا زود جای خویش را به دولتی تمام اصلاح طلب یا محافظه کار خواهد داد.

جامعه ایران به شدت قطبی شده است و تا اینکه به آشتی برسد راه زیادی را باید بپیماید. به دلیل میل شدید حاکمیت به حفظ قدرت و در دست داشتن قوای قهریه، این تخاصم ها و رویکردهای پیکارگرایانه میتوانند بسیار خطرناک باشند و کشور را به سوی ستیز (و یا حتی جنگ) داخلی سوق بدهند. از این رو به نظر من جنبش مدنی ایران میتواند از فرصت هایی که برایش ایجاد میشود برای تاسیس یا تقویت نهاد های مدنی و دمکراتیک و صنفی/سیاسی مانند انجمن های غیر دولتی، احزاب سیاسی و تشکلات کارگری، استفاده بکند.

متزلزل كردن ديكتاتورى، نگاهى متفاوت را طلب مى‌كند؛ نگاهى كه در آن تلاش‌ها معطوف به بيان خواسته‌ها خارج از چارچوب تعيين شده حكومت و تعيين حدود و قواعد بازى از سوى مردم براى حاكمان باشد و نه برعكس. در سى و چند سال اخير حكومت ايران نشان داده است كه به هیچ وجه مايل به راه آمدن با خواسته‌هايى نيست كه خود در ابتدا حدود و ثغور آن و حتی شیوه بیان آن را تعیین نكرده باشد. اصلاح طلبان نیز نشان داده‌اند که در این بازی قدمی خارج از محدوده تعیین شده از سوی صاحبان قدرت بر نخواهند داشت.

به قدرت رسیدن حسن روحانی، می‌تواند نویدبخش روزهای خوبی برای کشور ما باشد: از سویی می‌تواند مشکلات بسیاری را در کشور حل کند و ایران را در مسیر درستی برای در پیش گرفتن توسعه قرار دهد و از طرفی فضای امن‌تری را برای فعالیت دموکراسی‌خواهان فراهم کند. فضای تنفسی لازمی که بدون آن، کار برای سامان دادن به خواسته‌ها و مطالبات، بسیار سخت خواهد بود. با کمی تدبیر می‌توان از این فضا برای قدم گذاشتن در راه دموکراسی، استفاده کرد.

هیچ قرینه‌ای خواه در داخل و خواه در خارج وجود ندارد که نظام جمهوری ‌اسلامی، بخواهد طومار نقشه خود را در صندوقچه سیاست بپیچاند. انحراف و ناامیدی از دولت، پایان کار دولت‌سازی نبود، آغاز کار است. بازگشت به دوران پیش از دولت‌سازی، و پیچاندن طومار نقشه راه و چشم‌‌پوشی از روند تاریخی تمدن‌سازی، امیالی است که تنها از ذهن متوهّم و عقل توجیه‌گر کسانی مي‌گذرد، که اعتیاد به قدرت امان از عقل آزاد آنها‌ گرفته است.

تلاش برای پررنگ کردن حاکمیت دوگانه و استفاده از آن، البته همواره منجر به دموکراتیزه شدن سیستم سیاسی نمی‌شود. استفاده از منابع مشروعیت در سیستم سیاسی برای رسیدن به هدف، ممکن است در جهت حذف یکی از دو بال حاکمیت برای ایجاد حکومتی یکدست و اقتدارگرا باشد. اهمیت استفاده و پافشاری بر حاکمیت دوگانه در آن است که در صورت استفاده درست از آن، می‌توان آن را به نوعی آزمون فیصله‌بخش سیستم دانست که جهت‌گیری آتی آن را مشخص خواهد کرد.

قانون اساسی جمهوری اسلامی را می توان به قهقرا رفتن یک تلاش مدرن دانست.

بروز اختلافات ميان گروه‌هاي سياسي، برخي افراد را که از بيرون به اين اختلافات نگاه مي‌کنند، دچار حيرت مي‌کند.

مخالفان دور‌اندیشانه و بامتانت بیش از ۱۲ سال شکیبایی کردند تا مگر حکومت اسلامی ایران حداقل‌هایی را بپذیرد.

اصلاح بر انقلاب تا جایی مقدم است که امید به موفقیت به نحو قابل قبولی در آن وجود داشته باشد و گرنه اگر اصلاح طلبی در چنبره دور باطل و تداوم بن بست سیاسی اسیر شود، آنگاه بیش از هر عامل دیگری دگرگونی های بنیادی در ساختار حکومت را تسریع می کند. غلط نیست اگر بگوئیم انقلاب ها عمدتا از زهدان تجارب اصلاحی ناموفق متولد شده اند.

مسأله ی سیاسی ما، وجود سلطان مدام العمر با قدرت مطلقه است.تا وقتی آگاهانه چشم بر سرشت نظام جمهوری اسلامی – یعنی “نظام سلطانی فقیه سالار”- ببندیم، کاری از پیش نخواهیم برد.مسأله ی ایران،مساله ی انتقام گیری از سلطان نیست،مسأله ی گذار مسالمت آمیز از “نظام سلطانی فقیه سالار” به نظام دموکراتیک ملتزم به آزادی و حقوق بشر است

چندی پیش تهران‌ریویو از محمدجواد اکبرین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر دینی مقیم پاریس دعوت کرد تا سلسله مقالاتی در بررسی مشکلات فراروی جنبش سبز بنویسد، وی ضمن قبول، دعوت ما را برای مصاحبه‌ای مرتبط با مقالات آتی خود و در پاسخ به سخنان اکبر گنجی که در تهران‌ریویو منتشر شده بود پذیرفت.

سلطان علی خامنه‌ای که این همه هزینه برای اخراج “اصلاح‌طلبی خمینی‌محور” از نظام پرداخته است، چه دلیلی دارد که دوباره راه‌های ورود آنان به نظام را بگشاید؟ در واقع، رژیم از انتخابات مجلس هفتم به بعد، اخراج اصلاح‌طلبان از نظام را آغاز کرد. اصلاح‌طلبان خود حکومت را ترک نکردند، بلکه آنان را اخراج کردند. اگر آنان خود کنار کشیده و در انتخاباتی کاندیدا نمی‌شدند، شاید اوضاع متفاوت می‌شد.

حرف آخر در همان آغاز بیان شد. یعنی به جای آن که ابتدا گفته شود در انتخابات تقلب صورت گرفته و ما به آن اعتراض داریم، سپس گام به گام موضوع را با ارائه شواهد و مدارک پیش برند تا در آخر به مطالبه ابطال انتخابات برسند، با مطرح کردن خواست ابطال و کوتاه نیامدن از آن، راه مذاکره و گفتگو را مسدود کردند. وقتی راه گفتگو بسته شد، تنها راه حل مسأله، حل موضوع از طریق حضور در خیابان‌ها شد.