ثبت‌نام اکبر هاشمی‌رفسنجانی برای کاندیداتوری در یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری با استقبال بخش‌های مختلفی از گروه‌های سیاسی و حامیان آن‌ها در فضای مجازی روبه‌رو شده است. بخش نه چندان کوچک از افرادی که تا پیش از عید سخن از تحریم انتخابات می‌گفتند و تا هفته گذشته معتقد بودند که “یا خاتمی، یا هیچ‌کس”، اکنون دل در گروی هاشمی‌رفسنجانی دارند تا وضعیت ممکلت را درست کند.

درست است که یک سیستم مقصر است اما اشخاص به مشکلات و بحران‌ها دامن زده و وضعیت را دشوار کردند. برای تغییر این وضعیت باید از درون، سیستم را تغییر داد. زمان ریاست‌جمهوری آقای خاتمی ایران در جامعه جهانی از جایگاه خوبی برخوردار بود اما امروز و طی 8 سال ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد تمام آن هویت و جایگاه ایران تغییر کرد و ما در وضعیت امروز قرار گرفتیم. آن زمان هم حکومت همین بود اما مواضع و رفتار مسئولان تفاوت داشت. در 8 سال گذشته مسئولان و افراد کاری کردند که در همان سیستم ما دچار انزوای کنونی شویم.

هاشمی و منسوبان به او خود باید پاسخگوی اتهامات و انتقادات علیه آنها، باشند؛ اما قبل از آن بد نیست که اصولا مساله‌ای جزو ایرادات و اتهامات باشد تا مشمول پاسخگویی شود. حال آنکه بعضی از این موارد که بعضا تا حد بدیهیات تلقین شده‌اند، بیشتر جزو نقاط قوت هاشمی و اطرافیان او هستند تا ضعف. این سلسله یادداشت‌ها، نگاهی دارد به این نقاط قوت و ابایی نیست از اینکه در حمایت از هاشمی و تشویق به انتخاب او برای ریاست‌جمهوری تلقی شوند.

مولفه‌های تاثیرگذار در انتخابات ریاست جمهوری ایران کدامند؟ آیا می‌توان رسانه‌ها را به عنوان یک عامل تاثیر گذار در هدایت افکار عمومی در نظر گرفت؟ اگر این گونه است، آنگاه در نگاهی خرد‌تر نقش رسانه‌های چاپی چیست و در این میان رسانه‌های محلی چه جایگاهی دارند؟ آیا می‌توان وزنی برای این گروه از رسانه‌ها در بازی مولفه‌های تاثیرگذار در انتخابات ریاست جمهوری ایران تعریف کرد؟ آیا می‌توان رسانه‌ها را به عنوان یک عامل تاثیرگذار در هدایت افکار عمومی در نظر گرفت؟

احساسی شدن یا نشدن فضای انتخابات تا حد زیادی به نوع تبلیغات (بالاخص تبلیغات تلویزیونی) بستگی دارد. و این تا حد زیادی در دست حاکمیت است. می‌توان پیش‌بینی کرد که حاکمیت، از آنجا که احساسی شدن فضا از نوع سال 88 را این بار به زیان خود و کاندیدای مورد نظرش می‌داند، چندان مجالی به این امر ندهد و سعی در کنترل فضای تبلیغات داشته باشد تا حداکثر سهم از مهندسی فضای انتخابات و جهت‌دهی به آرای رأی‌دهندگان را از آن خود کند و بتواند عمدۀ فضا را از طریق تبليغات تلویزیوني ایجاد کند.

در این نوشتار قصد داریم “با بی‌رحمیِ تمام” به مصاف بخشی از واقعیات مربوط به جامعۀ ایران برویم و بر پایۀ آن تحلیلی از انتخابات سال 88 به دست دهیم و بر اساس آن دست به پیش‌بینی در باب انتخابات آتی بزنیم. نخست، با “مسلّم گرفتن” صحت آمار رسمی ده دورۀ انتخابات ایران، آنها را از “نگاه” دولتمردان ایران تحلیل می‌کنیم و سپس، نتایج حاصل از این تحلیل را برمی‌رسیم تا ببینیم این نتایج تا چه حد با سایر واقعیات و نیز مشاهدات میدانی نگارندگان، که همه در ایران می‌زیند، مطابقت دارد.