کتاب «زندگی همچون سیاست: چگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر می‌دهند» توسط آصف بیات در سال ۲۰۱۰ نوشته شده که فاطمه صادقی آن را به فارسی ترجمه کرده است اما متأسفانه این کتاب امکان انتشار ادامه مطلب…

در ایالات متحده جالب این است که هر چند مطبوعاتی که آزاد نامیده می شود و رسانه‌های جریان اصلی خبررسانی هستند، متعلق به شرکت ها و دولت است اما رسانه‌های مستقل که کوچک‌تر هستند، توانستند نقش بیشتری ایفا کنند. شبکه های اجتماعی به گردهم آمدن مردم کمک می کنند که لازمه دموکراسی مستقیم است.

مسابقه پیامک پیامد کوچکی است از تغییر تدریجی و بیمارگونه ذهنیت انسان ایرانی از ذهنیت عارف مسلکی و قضاقدری به ذهنیت مادی، فردگرایانه و سودجویانه. صرف تلاش برای کسب دستاوردهای مادی بیشتر می‌تواند به پیشرفت سریع یک جامعه منجر بشود. با این‌حال بخشی از این تغییر اجتماعی این است که این ذهنیت در عمل چگونه خود را نشان می‌دهد. حرص زدن زننده و غیر اخلاقی مسئولان و مخاطبان به هدف کسب حداکثر سود، خود معلول همان عادت تاریخی ما به گرسنگی‌ها و محرومیت‌ها و نداشتن‌ها در زندگی است.

نامی که خود را با آن می‌شناسیم، پس از به دنیا آمدن، دومین جبر زندگی است. اما طی فصل‌های متعدد این داستانِ کوتاه، همگام تجربه‌هایی که از سر می‌گذرانیم، به تدریج به خود بار می‌گیرد. در حاشیه تجربه‌های زندگی، همچون شخصیت، هویت و بدن، فربه می‌شود. با وجود امتزاج طبیعی و تدریجیِ نام و شخصیت در طول زندگی، انتخاب نامی مناسب برای کودک هنری است که پدر و مادر می‌توانند به خرج دهند و مستقیما در کیفیت ابعاد گوناگون زندگی کودک‌شان تاثیرگذار باشند.

بلوا کردن بر سر افزایش جمعیت و مزایای آن، که ندیمان شاه را به این صرافت انداخته است که خلاف گفتار و کردار دیروز خود، پروژه‌های دیگری را کلید بزنند، ممکن است آن قدرها هم به نفع بقای نظام اسلامی مستقر نباشد. اگر قرین توفیق شود، تا آنجا که این افزایش نفوس، به خلق و ایجاد ناخواسته‌ی کلانشهرها منتهی شود، مفهومش معادل قرائت یک فاتحه بر ایدئولوژی مشعشع مورد علاقه‌ی نظام اسلامی‌ست. ساکن یک کلانشهر از بطن مادرش، آزادمنش و آزادروش به دنیا می‌آید، دستِ کم در مقایسه با آنکه در شهرستان زاییده و بالیده شده است.

اظهارات کارشناسان اقتصادی مستقل و حتی برنامه‌های مصوب پنج ساله نشان می‌دهد که برای کاهش نرخ بیکاری، اقتصاد ایران نیاز به رشدی حداقل ۵ تا ۷ درصدی داشته است و این در حالی است که حسن روحانی در اولین اظهارات خود از واقعیت اقتصادی با ۲ سال پیاپی رشد اقتصادی منفی خبر داد که خود نشان می‌دهد تا چه حد ادعاهای مطروحه در محو بیکاری در ایران با وجود اقتصادی در سراشیبی می‌تواند همخوان باشد.

بررسی انگیزه تمیزی، مطالعه رابطه نظافت و طبقه را نیز شامل می شود. به ویژه در آمریکا که جابجایی جغرافیایی و تنوع قومیتی نیروهای بیرونی را مهم تر از دیگر جوامع غربی کرده است. ابزار من برای بررسی این فرآیند یک وسیله و شی خاص است. «یقه سفید» که تاریخ آن درون مایه ی اصلی فعالیت های دورن‌خانه ای زنان را در خود جای داده است.

مطالعه تکنولوژی های زنانه سوال های بنیادین و پر چالشی را درباره کل مفهومِ غربی و مدرن تکنولوژی مطرح می کنند؛ سوال هایی از جنس متفاوت با آنچه معمولا در بررسی تکنولوژی ها مطرح می شود. غفلت از تکنولوژی های زنانه، از دست دادن نیمی از تکنولوژی ها نیست، بلکه از دست دادن بیش از نیمی از قسمت های مهم گفتمان تکنولوژیکی دنیای مدرن ماست؛ چرا که دید ما بر دیگر تکنولوژی ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

امروز ميزان آگاهى عمومى، هم بسيار فراتر از يكى دو دهه قبل است و هم از لحاظ جغرافيايى همگِن‌تر شده است. فاصله‌ى سطح آگاهى عمومى ميان كلان شهرها و جوامع روستايى كمتر شده است. اين روزها ‘برخوردارى’ و يا ‘محروميت’ ديگر مانند گذشته بستگىِ چندانى به اين ندارد كه كجا زندگى مى‌كنيم. در عوض، جوامعى محروم حساب مى‌شوند كه دسترسى كمترى به شاهراه ارتباطى ديجيتال دارند. به قول تامس فريدمن انگار زمين دوباره مسطح شده است.

می‌توان گفت که خرداد 92، نقطه اوج یک ریتم متناوب و هشت ساله از تخریب و بدخبری بود که به انباشتگی، پوسیدگی و تکرار رسیده و ردش را سخت بر تن و روان مردم گذاشته بود. هر کسی را که می دیدی، کسی را می شناخت که ترک وطن کرده بود. زندگی روزمره آنچنان دشوار می‌گذشت که تلاش برای رفتن از ایران تنها انگیزه‌ای بود که باقی مانده بود و به هیجان می‌آورد. متن زیر در یکی از آن روزها متولد شد …

مجازات اعدام همواره از مباحث چالش برانگیزی بوده است که از زوایای گوناگون به آن پرداخته‌ شده است. تجربه نشان داده این مجازات با وجود اینکه از سنگین‌ترین و بی‌رحمانه‌ترین کیفرها به شمار می‌رود در میان مردم از مقبولیت بیشتری برخوردار است و اما در کشورهایی که این مجازات بدون توجه به رأی مردم در جامعه توسط دولت لغو شده، بعد از گذشت سال‌ها از اجرای آن، میزان پذیرش توسط عامه‌ی مردم افزایش چشمگیری داشته است.

بهانه این نوشته بررسی فساد اخلاقی در رابطه استاد و دانشجو در دانشگاه های ایران، بخصوص در رشته های علوم انسانی است. حرف اصلی هم این است که این رابطه – که به شکل سنتی بر پایه هایی چون کاریزما، اتوریته، دانش و لطف استاد در مقابل اشتیاق، ارادت، کنجکاوی و خامی دانشجو استوار است- امروزه در اثر عوامل مختلفی کیفیت خود را از دست داده و به رابطه ای بیمار تبدیل شده است.

هرچند نگاه کنونی ما به میزان زیادی از مورخین دوران صنعتی و مردم شناسی مدرن تاثیر گرفته، اما وارد شدن به دوره ی جدیدی از مطالعه درباره رابطه ی تکنولوژی و جنسیت ضروری است. این دوره ی جدید مسوولیت های تازه ای را نیز همراه دارد. این مسوولیت ها شامل آگاهی از پیش فرض های مقوله های جنسیتی و تکنولوژیکی است که تفسیر مدرن غربی از تکنولوژی را تحت تاثیر قرار می دهد.

جامعه ایران به شدت قطبی شده است و تا اینکه به آشتی برسد راه زیادی را باید بپیماید. به دلیل میل شدید حاکمیت به حفظ قدرت و در دست داشتن قوای قهریه، این تخاصم ها و رویکردهای پیکارگرایانه میتوانند بسیار خطرناک باشند و کشور را به سوی ستیز (و یا حتی جنگ) داخلی سوق بدهند. از این رو به نظر من جنبش مدنی ایران میتواند از فرصت هایی که برایش ایجاد میشود برای تاسیس یا تقویت نهاد های مدنی و دمکراتیک و صنفی/سیاسی مانند انجمن های غیر دولتی، احزاب سیاسی و تشکلات کارگری، استفاده بکند.

درک این نکته بسیار مهم است که سیاستمداران ایرانی‌ هر خطی که داشته باشند می‌خواهند بزرگی ملت شان را باز یابند و باور دارند که انرژی هسته‌ای کلید پیشرفت در قرن بیست و یکم است. روحانی هشدار داد “همه باید بدانند که دولت بعدی در دفاع از حق مسلم ملت ایران ذره‌ای عقب نخواهد نشست”. از این رو، دور تازه مذاکرات که مقامات غربی انتظار دارند که در ماه اوت از سر گرفته شود ممکن است به طرز مشقت باری سخت باشد.

بدون تعلیم و تربیت، بشر هر چیزی می‌تواند بشود و در هر جایگاه مربوط یا نامربوطی می‌تواند تکیه زند، اما لازم است تا ما برای آنچه که می‌خواهیم بشویم، پرورش یابیم تا فرداروز به جای اصلاح ابروی کار، چشم امورات را ناخواسته از کاسه نکَنیم، یا به جای غنودن در یک کلبه‌ی چوبی نزدیک ساحل، خونین و مالین سر از کارزار درنیاوریم!

انتخابات ریاست جمهوری که با هر تعریفی بزرگ‌ترین آوردگاه تبلیغاتی ایران است، نشان داده که ما هنوز از بعد بصری، نمایشی و تبلیغاتی ضعف‌های بسیاری داریم. تقریبا هیچکدام از کاندیدا‌ها نمایشی بالا‌تر از حد متوسط در تبلیغات نداشته‌اند. در واقع همه چیز در تبلیغات کاندیدا‌ها در سطحی از کیفیت قرار دارد که انتخابات ایران در آن قرار دارد. جدا از اینکه بزرگان هنر و تبلیغات علاقه چندانی به حضور در این آوردگاه ندارند، کاندیدا‌ها هم چندان به دنبال پیدا کردن نیروهای کاربلد نیستند.

این نوشته با نظر به شرایط سیاسی فعلی در ایران، به استدلال در مورد ضرورت ساختن سیاستی دیگر می پردازد. در آن به سه موضوع خواهم پرداخت: نخست، تحلیل شرایط سیاسی در ایران و خاورمیانه، دوم، نقد رویکردهای آنارشیستی و سیاست حزبی و انتخاباتی، و سوم، معضلات و امکاناتی که برای ایجاد سیاستی دیگر وجود دارد. قسمت سوم تنها طرح بحث را در برخواهد گرفت. فراتر رفتن از آن به این دلیل ممتنع است که سیاست امری فردی نیست.

پس از دو دهه متهم شدن شهروندان بهایی به بی تفاوتی نسبت به سرنوشت کشور، جامعه جهانی بهایی در بیانیه ای به تاریخ 4 فوریه 2008 میلادی حق رای دادن و مشارکت بهاییان را در انتخابات ایران به شهروندان بهایی ساکن ایران یاداوری کرد و حضور بهاییان را در انتخابات به شرط آنکه عاری از هرگونه گرایشات حزبی باشد، بلامانع اعلام کرد. نکته اینجاست که چه شهروندان بهایی در انتخابات شرکت کنند و چه شرکت نکنند به دلیل آنکه ایشان از حقوق اجتماعی یک شهروند عادی ایرانی برخوردار نیستند، هیچ تاثیری در انتخابات ریاست جمهوری و نظایر آن ندارند.

وعده‌هایی با مضامین اجتماعی و جوان‌پسند، مطمئن‌ترین راه برای کاندیداهای انتخابات است. نه مانند وعده‌های سیاسی، بودار است و قابلیت برخوردن به این جناح و آن جناح را دارد و نه مانند وعده‌های اقتصادی، با خط کش عدد و رقم اندازه‌گیری خواهد شد و قابلیت دردسرسازی دارد. از طرف دیگر جوانان ایرانی عمده‌ترین بخش رای‌دهندگان جامعه ایرانی را تشکیل می‌دهند که جذب آرای این طیف، تا حد زیادی کاندیدای پیروز را مشخص می‌کند.