هنگامی که بر خلاف بسیاری از پیش‌بینی‌ها، پایتخت فکری جمهوری اسلامی از تهران به قم منتقل شد، “فقه سیاسی” جای “سیاست فقهی” را گرفت. در شناخت دینداران دهه پنجاه شمسی از فقه شیعه، مسئله “حقّ ادامه مطلب…

بررسی شرایط عمومی ایران بعد از انتخابات ریاست جمهوری دهم نشانگر این موضوع است که حکومت در حال حاضر در سه جبهه ی سیاست داخلی و اعتراضات مردمی، مسایل هسته ای و تحریم‌های همه جانبه درگیر بوده و در برابر آنها صف‌آرایی کرده است.

چرا حكومت اسلامي تا به اين حد از برپايي اين جشن ملّي كه ساليان سال برپا مي­شده در هراس بوده و با برپايي آن مخالفت مي ­ورزد؟ شورش ناگهاني و پيش­بيني ­نشدة مردم خشمگيني كه خشم­ نهفته ­شان زير پوست شهر حس مي­شود، به كابوس ناگزير و ناگريز حكومت اسلامي بدل شده است.

دموكراسی در ژاپن و آلمان پس از جنگ دوم جهانی تا حدّ زيادی به كمک آمريكا صورت گرفت. اما آن دو كشور در جنگی خانمان‌برانداز شكست خورده در آمده بودند و مردمان‌شان بسيار مايل بودند كه آمريكاييان كمک‌شان كنند و آزادی و ثروت و مكنت را به كشورهای‌شان كه بر اثر جنگ ويران شده بود به ارمغان آورند

نویسنده باور دارد نوروز سال 1389 و دید و بازدیدهای مرسوم آن قادر است با اثرگذاری بر شبکه‌های شخصی افراد و شبکه اجتماعی نقش قابل اعتنایی در گستردگی جنبش سبز و در نتیجه تحولات سیاسی اجتماعی سال آینده ایران بازی کند.

تازگی‌ها متوجه شده‌ام که سبزها دو دسته‌اند و یک دسته‌شان که اقلیت هم هست، سبزشان لجنی است! یعنی خیلی ساده در لباس سبز و از جبهه سبز به لجن‌مالی دیگران مشغول‌اند. البته سبزهای لجن‌مالنده برای خودشان استدلال‌هایی دارند و از سنت خاصی در چپ می‌آیند.

هنوز تحلیل‌هایی واقعی درباره حزب‌الله، زمینه‌های شكل‌گیری و ماهیت مثلث روابط حزب‌الله با ایران و سوریه كمیاب هستند. شاید یك دلیل وجود این خلاء، این نکته است كه برخی نقدها درباره رویكرد حزب‌الله به جمهوری اسلامی، از دریچه ادبیات سیاست‌زده خاصی صورت می‌گیرد كه رسانه‌های ضد حزب‌الله از آن استفاده می‌كنند.

وقتی ایران با مشکل نابرابری جنسیتی مواجه است که باعث شده تا جنبش های مختلفی در راستای احقاق حقوق جنسیتی شکل بگیرد ناظران می پرسند کشوری که هنوز میان بشر و جنسیت تفاوت قائل است چگونه میخواهد عضوی از سازمان حقوق بشر باشد؟

حجاب در ایران پرونده قطوری دارد. ریشه‌های دینی، اجتماعی و تاریخی زیادی را می‌توان برای حجاب و نوع تمرین آن در دوره‌های مختلف تاریخی پیدا کرد. پرونده و ریشه‌هایی که در جهان عرب وجود ندارد.

هنوز نمی‌توان به طور کامل اذعان کرد که چه حوادثی در پشت صحنه قدرت میان رفسنجانی و رقبایش اتفاق افتاد که اینگونه نفر دوم نظام در مخمصه سیاسی قرار گرفت. هاشمی در تمام دوران حیات سیاسی‌اش به مرد “مذاکره در خفا” شهرت داشته و از اظهار‌نظر صریح پرهیز کرده بود.

گوشی را می‌گذارم. اشک و فریاد در هم می‌آمیزد و داد می‌زنم: شیدا امروز آزاد می‌شود مادر. باید برویم تهران. جاده طولانی‌تر از همیشه است. مادر اما زل زده به شیشه و نجوای آرام‌اش تداعی لالایی‌هایی است که کودکی بالای سرمان زمزمه می‌کرد. جلوی اوین شلوغ است. باران می‌زند …

یکی از مشکلات بزرگ فمینیسم در کشورهای غیر غربی و در ایران امروز، تاثیرپذیری یک‌جانبه از نظریات، ایده‌ها و آرمان‌های فمینیسم غربی است. جستجو برای یافتن و شرح مسائل زنان ایرانی حلقه مفقوده‌ای است که معمولا تحت تاثیر دانش آموختگی فمینیست‌های ایرانی در مکاتب غربی مغفول واقع شده است.

هرچه با وضع ايران آشناتر می‌شوم، ترسم از احتمال سازش غرب با بخش “كم‌تر اسلامی” نظام اقتدارگرای ايران بيشتر می‌شود. واضح است كه حكومتی همراه و بی دردسر در ايران بايد خوشايند واشنگتن باشد و از آن استقبال كند. فكر می‌كنم تهران هم چندان بی‌رغبت نيست كه چنين پيامی دريافت كند.

ایران تهدیدگری را ابزاری برای مصونیت سیاسی یا پیشبرد اهداف خود در منطقه قلمداد می‌کند. هر جا دیپلماسی واقعی و ارتباط و گفت‌وگو کم‌تر، تبلیغات تند و تیز بیشتر. هیچ موضوعی در سیاست خارجی به اندازه‌ی آمریکا آماج تبلیغات جمهوری اسلامی نیست، درست بدلیل فقدان روابط دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده.

من ابتدا از خودم و سپس از همه دوستانم انتقاد می‌کنم که با وجود مشارکت در این جنبش و پرداختن هزینه‌های جمعی و فردی برای آن، تنها از ترس آنکه هویتشان، به عنوان یک معتقد به لزوم سکولاریسم مثلا با اصلاح‌طلبان دینی یکسان شمرده نشوند، از به کارگیری اصطلاح جنبش سبز در تمام 8 ماه گذشته پرهیز داشته‌اند

یکی از نگرانی‌ها پیرامون جنبش سبز، تمرکز جغرافیایی آن در مرکز و عدم گستردگی میان اقشار گوناگون اجتماعی است. این نگرانی، در پرسش‌هایی پیرامون دلایل عدم مشارکت اقوام، کارگران و ساکنین شهرهای کوچک و روستاها خود را می‌نمایاند.

سوالاتی از نوع “حزب‌الله چیست”، “ارتباط ارگانیک آن با ایران به چه شکلی است”، “نقش آن در حوادث ایران چیست” و “جنس هم‌پیمانی آن با جمهوری اسلامی چگونه است” از مهم‌ترین سوالات در مورد حزب‌الله است که پاسخ آن می‌تواند به درک بهتری از ماهیت حزب‌الله و ارتباط آن با ایران بیانجامد.

حمید دباشی پیش از جنبش 22 خرداد هم چهره‌ای شناخته شده بود و در میان نخبگان دانشگاهی در داخل و خارج کشور نامی آشنا؛ اما پس از جنبش 22 خرداد به چهره‌ای عمومی تبدیل شده است و پیگیرانه مسائل جنبش را دنبال کرده در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی مختلفی شرکت داشته یا از سازمان‌دهندگان بوده و در عرصه رسانه‌ای هم با انتشار ویدئوهای هفته سبز به پیشبرد ایده‌های خودمانی رسانه‌ای کمک کرده است.

در زمان حکومت محمدرضا پهلوی، افزایش حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی در دستور کار قرار گرفت و قانونی در حمایت از خانواده نوشته شد که حقوق زن را به آنچه در کشورهای پیشرفته وجود داشت، نزدیک‌تر ساخت؛ اما بعدها و در هیجانات اعتراض به حکومت شاه، آقای خمینی این قانون را ضد اسلامی خواند و با رد این قانون، زنان حق طلاق و حضانت فرزند را از دست دادند.

هنگامی که آیت‌الله خمینی، محور توجه ایرانیان برای تغییر حکومت شاه شد، همه گروه‌های شریک در انقلاب با هر عقیده و مکتبی از هویّت او با خبر بودند؛ او یک فقیه شیعی بود.
اما این کدام تصور از تشیع بود که چنان با خواسته‌های اکثریت ایرانی سازگار افتاد که احتمال تسلطش بر قدرت، چنان که باید، بسیاری را نگران نکرد؟