بعد از نا آرامی‌های چند سال اخیر در کشورهای عربی منطقه، همواره نامی از گروه‌های تندرو اسلامی نیز به میان آمده است. گروه‌هایی که با سوار شدن بر موج اعتراضات مردمی، قصد سکان‌داری مخالفت‌ها را داشته و دارند. یکی از این گروه‌ها و شاید مهم‌ترین آنها “جبهه نصرت “سوریه است.

نام “جبهه نصرت” یک سال بعد از اعتراضات مردمی در سوریه مطرح شد. در واقع تا زمانی که مردم سوریه در خیابان‌ها دست به اعتراضات مسالمت‌آمیز می‌زدند، خبری از این گروه نبود، ولی زمانی که کار به درگیری‌های مسلحانه کشیده شد، این نام بر سر زبان‌ها افتاد. این جبهه در ژانویه 2012 اعلام موجودیت کرد و بنا به گفته برخی صاحب‌نظران، شاخه‌ای از القاعده عراق است و تعداد زیادی از اعضای آن سابقه جنگ‌های چریکی در عراق را دارند .

از “ابو محمد جولانی” به عنوان رهبر این گروه یاد می‌شود. به نظر می‌رسد انتخاب این نام که در آن به “جولان” یکی از مناطق سوریه اشاره شده، تلاشی برای بومی جلوه دادن این جبهه است. برخی مشخصات او را با یک تروریست سوری که دارای پیشینه در عراق است، مطابقت داده‌اند. بر اساس تحقیقات “بنیاد کیلیام” که یک کانون تفکر ضد تروریسم در بریتانیا است، نام اصلی وی “سلیمان خالد درویش” اهل سوریه و 36 ساله است. اگر این تطبیق درست باشد، رهبر این جبهه رابطه نزدیکی با “ابو مصعب زرقاوی” رهبر القاعده عراق که سال 2006 کشته شد، داشته است. وی پیش از این آشنایی نیز در افغانستان مشغول جنگ بوده است .

این گروه تلاش دارد که خود را از القاعده جدا بداند تا به دلیل سوء رفتارهای این گروه تندرو، حمایت مردم را از دست ندهد.”ابولقمان “یکی از فرماندهان ارشد جبهه نصرت در گفتگویی با شبکه خبری بی‌بی‌سی، منکر ارتباط القاعده با این گروه شده است و تنها وجه اشتراک این دو را زبان می داند.

“تیسیر الخطیب” رییس دفتر سیاسی جبهه نیز در گفتگو با شبکه خبری “الجزیره” اعضای این گروه را سوری دانسته و گفته هیچ ارتباطی میان آنها با گروه‌های خارجی وجود ندارد؛ اما سخنان” ابومحمد جولانی” در یک پیام صوتی به مناسبت اعلام موجودیت این جبهه، خلاف این مساله را ثابت می‌کند. وی در این پیام اعلام کرد او و همراهانش از یک میدان جهادی دیگر به این کشور آمده‌اند تا به مردم شرق مدیترانه در برابر اسد کمک کنند.

به نظر می رسد اشاره “ابومحمد جولانی” به جبهه دیگر، جبهه یمن باشد. “انصار الشریعه” یمن، گروه وابسته به القاعده عراق، دارای ریشه‌های سازمانی و تدابیر همسانی با جبهه نصرت است. این گروه بعد از ناآرامی‌های یمن و بهره‌برداری از شرایط، کنترل برخی از مناطق را در این کشور در دست گرفت. گروه “انصار الشریعه” در زمان سقوط رژیم “علی عبدالله صالح” در سال 2011 تا ژوئن 2012 در یمن فعال بود؛ اما پس از آن به دلیل ارتکاب جنایات تروریستی، مردم و ارتش یمن، این گروه را از یمن بیرون راندند .

یکی دیگر از شباهت‌های گروه نصرت با القاعده یمن، نوع پوشش آنها است؛ بطوریکه پیکارجویانی با ریش‌های بلند و لباس‌های یمنی در بین اعضای جبهه نصرت دیده شده‌اند .

از جمله شیوه‌هایی که جبهه نصرت در پیش می گیرد تا خود را گروهی ملایم و به دور از تندروی‌های القاعده جلوه دهد، ارایه خدمات به شهروندان است. به طور مثال اعضای این جبهه در شهر “حلب” اقدام به توزیع آرد در میان نانوایی‌ها کرده‌اند. در شهری که گفته می شود ارتش آزاد سوریه به خاطر تامین خرج عملیات با دزدیدن آرد و فروش آن، موجب کمبود نان شده است. این جبهه با ارایه این گونه خدمات و بعد از نشان دادن حسن نیت، اقدام به سربازگیری از میان کودکان و نوجوانان می‌نماید.

برپایی مدارس و آموزشگاه‌های رایگان در مناطقی که تحت کنترل این گروه قرار دارد یکی دیگر از راه‌های جلب حمایت مردم توسط این گروه است. تلاش جبهه نصرت برای برپایی مدارس مذهبی نشان از برنامه‌ریزی بلند مدت این گروه در سوریه دارد. تاسیس این مدارس با شرط و شروطی همراه است. یکی از این شرایط اهتزاز پرچم جبهه نصرت بر سر در مدارس و تدریس قوانین شریعت و اسلام مورد نظر آنها، در این مدارس است.

نمونه‌های زیادی از این آموزشگاه‌ها که اسلام رادیکال اهل سنت را ترویج می‌دهند را می‌توان در پاکستان مشاهده کرد. سرمایه این مدارس مذهبی توسط برخی محافل مالی شبه جزیره عربستان تامین می شود و به صورت رایگان عضو می‌پذیرد. به این دلیل بیش از نیمی از مردم پاکستان، مایلند کودکان خود را در این مدارس ثبت‌نام کنند. تعداد زیادی از عاملین بمب‌گذاری‌های انتحاری در این گونه مدارس تعلیم و به عبارتی به بهره‌برداری رسیده‌اند .

یکی دیگر از مشخصه‌های “جبهه نصرت” کار آزمودگی اعضای این گروه و استفاده از تسلیحات پیشرفته توسط آنهاست که نشان‌دهنده این است که این گروه یک تشکل نوپا نیست. راهبرد جبهه نصرت متمرکز بر نظامی‌گری است و به رغم اینکه تنها یک سال از عمر این گروه می‌گذرد، به نظر می‌رسد تدارکات برای پایداری بلند مدت این گروه انجام شده است. شرایط عضویت در آن بسیار دشوار است و تنها 5 تا 7 هزار عضو رسمی دارد .

شواهد و قرائن و تجربه نبردهای افغانستان، سومالی، عراق، لیبی، یمن و اکنون سوریه نشان می‌دهد جنگجویان گروه‌هایی نظیر جبهه نصرت مرز خاصی برای خود قایل نیستند و هدف و ایدئولوژی برای آنها از خاک مهم‌تر است. این جنگجویان معتقدند هدف اصلی آنها برقراری قانون شریعت در سراسر جهان است و به منظور جهاد برای کسب این هدف، به هر جای دنیا خواهند رفت .

کلیدواژه ها: اسلام‌گرا, القاعده, انقلاب, جبهه نصرت, جنگجو, سوریه, لادن سلامی |  Print | نشر مطلب